Choroba wieńcowa, znana również jako choroba niedokrwienna serca, jest jedną z najczęstszych przyczyn zgonów na świecie.

Wynika z ograniczenia przepływu krwi do mięśnia sercowego, co prowadzi do niedotlenienia serca. Ten artykuł omawia główne aspekty choroby wieńcowej, w tym jej przyczyny, objawy, metody diagnozy i możliwości leczenia, mając na celu dostarczenie pełnego obrazu tej poważnej choroby.

Przyczyny choroby wieńcowej

Choroba wieńcowa https://kardiolog-warszawa.waw.pl/ rozwija się głównie w wyniku miażdżycy, procesu, w którym blaszki miażdżycowe odkładają się w ścianach tętnic wieńcowych. Blaszki te składają się z cholesterolu, tłuszczów, wapnia i innych substancji obecnych we krwi. Z czasem blaszki te twardnieją, co prowadzi do zwężenia tętnic i ograniczenia przepływu krwi do serca. Gdy przepływ krwi staje się niewystarczający, mięsień sercowy nie otrzymuje odpowiedniej ilości tlenu, co może prowadzić do bólu w klatce piersiowej (dławicy piersiowej) oraz poważniejszych konsekwencji, takich jak zawał serca.

Czynniki ryzyka choroby wieńcowej są zróżnicowane. Najbardziej powszechne to:

1. Palenie papierosów – dym tytoniowy uszkadza ściany tętnic, sprzyjając odkładaniu się blaszek miażdżycowych.
2. Wysoki poziom cholesterolu – nadmiar cholesterolu LDL („zły cholesterol”) we krwi sprzyja tworzeniu się blaszek miażdżycowych.
3. Nadciśnienie tętnicze – podwyższone ciśnienie krwi powoduje dodatkowy nacisk na ściany tętnic, co może prowadzić do ich uszkodzenia i zwiększać ryzyko miażdżycy.

4. Cukrzyca – podwyższony poziom glukozy we krwi może przyspieszać procesy miażdżycowe.

5. Otyłość – nadmierna masa ciała zwiększa ryzyko wielu chorób, w tym choroby wieńcowej, przez zwiększenie obciążenia serca.
6. Brak aktywności fizycznej – brak regularnej aktywności fizycznej prowadzi do zwiększenia ryzyka miażdżycy oraz innych chorób układu sercowo-naczyniowego.

Objawy choroby wieńcowej

Najbardziej charakterystycznym objawem choroby wieńcowej jest ból w klatce piersiowej, określany jako dławica piersiowa. Dławica zwykle objawia się uczuciem ciężkości, ucisku, pieczenia lub dyskomfortu w klatce piersiowej. Ból może promieniować do ramion, szyi, żuchwy, pleców lub nadbrzusza. Objawy te najczęściej pojawiają się w wyniku wysiłku fizycznego lub stresu emocjonalnego, kiedy serce wymaga większej ilości tlenu, a przepływ krwi jest ograniczony.

Inne objawy mogą obejmować:
duszność, zwłaszcza podczas wysiłku,
zmęczenie,

uczucie kołatania serca,
zawroty głowy lub omdlenia.
Objawy te mogą występować sporadycznie lub przewlekle. W bardziej zaawansowanych stadiach choroby wieńcowej objawy mogą pojawiać się nawet w spoczynku, co świadczy o pogłębiającym się niedotlenieniu serca.

Diagnoza choroby wieńcowej

Diagnoza choroby wieńcowej opiera się na badaniu klinicznym pacjenta, wywiadzie medycznym oraz szeregu badań diagnostycznych. Lekarz zwykle zaczyna od zebrania informacji na temat objawów, czynników ryzyka oraz historii zdrowia pacjenta.

Następnie zaleca się szereg badań, które mogą obejmować:

1. Elektrokardiogram (EKG) – podstawowe badanie, które pozwala ocenić pracę serca oraz wykryć ewentualne zaburzenia rytmu lub oznaki niedokrwienia serca.
2. Test wysiłkowy (EKG wysiłkowe) – badanie polegające na monitorowaniu pracy serca podczas kontrolowanego wysiłku fizycznego. Umożliwia ocenę, czy serce otrzymuje wystarczającą ilość tlenu podczas wysiłku.
3. Echokardiografia – badanie obrazowe serca, które pozwala na ocenę budowy serca oraz jego funkcji.
4. Koronarografia – inwazyjne badanie polegające na wprowadzeniu cewnika do tętnic wieńcowych i podaniu kontrastu, co pozwala na dokładną ocenę stanu tętnic i wykrycie zwężeń.
5. Tomografia komputerowa (CT) – nowoczesne badanie obrazowe, które może dostarczyć szczegółowych informacji na temat tętnic wieńcowych bez konieczności wprowadzenia cewnika.

Leczenie choroby wieńcowej

Leczenie choroby wieńcowej zależy od jej zaawansowania oraz ogólnego stanu zdrowia pacjenta. Celem terapii jest złagodzenie objawów, poprawa jakości życia oraz zapobieganie dalszemu postępowi choroby, w tym zawałom serca.

Leczenie można podzielić na trzy główne kategorie:

1. Zmiana stylu życia – jest to podstawowy element terapii, który obejmuje wprowadzenie zdrowej diety (np. bogatej w warzywa, owoce, błonnik, a ubogiej w tłuszcze nasycone), regularną aktywność fizyczną, rzucenie palenia oraz kontrolę masy ciała.
2. Farmakoterapia – stosuje się różne leki w zależności od objawów i potrzeb pacjenta, m.in.:
leki przeciwdławicowe (np. azotany, beta-blokery, blokery kanału wapniowego) w celu złagodzenia bólu w klatce piersiowej,
statyny w celu obniżenia poziomu cholesterolu,
leki przeciwpłytkowe (np. aspiryna) w celu zmniejszenia ryzyka tworzenia się skrzepów.
3. Zabiegi chirurgiczne – w zaawansowanych przypadkach, gdy zwężenia tętnic są znaczne, konieczne może być przeprowadzenie procedur inwazyjnych, takich jak:
angioplastyka wieńcowa – zabieg polegający na rozszerzeniu zwężonej tętnicy za pomocą balonika i wprowadzeniu stentu, który zapobiega ponownemu zwężeniu,
pomostowanie aortalno-wieńcowe (bypass) – operacja polegająca na stworzeniu alternatywnej drogi przepływu krwi do serca poprzez obejście zwężonego odcinka tętnicy wieńcowej.

Zapobieganie chorobie wieńcowej

Zapobieganie chorobie wieńcowej opiera się głównie na modyfikacji stylu życia oraz kontrolowaniu czynników ryzyka. Kluczowe znaczenie mają:
zdrowa dieta – ograniczenie spożycia tłuszczów nasyconych i trans, zwiększenie spożycia owoców, warzyw oraz błonnika,
aktywność fizyczna – regularna aktywność fizyczna poprawia krążenie i zmniejsza ryzyko miażdżycy,
kontrola masy ciała – utrzymanie prawidłowej masy ciała zmniejsza ryzyko cukrzycy, nadciśnienia oraz innych chorób zwiększających ryzyko choroby wieńcowej,
unikanie palenia – rzucenie palenia to jedno z najskuteczniejszych działań profilaktycznych,
regularne badania – regularne kontrole u lekarza pozwalają na wczesne wykrycie nieprawidłowości, takich jak podwyższony poziom cholesterolu czy nadciśnienie.
Choroba wieńcowa to poważne schorzenie, które może prowadzić do powikłań zagrażających życiu, takich jak zawał serca. Kluczowe w jej leczeniu i zapobieganiu jest kontrolowanie czynników ryzyka oraz regularne badania diagnostyczne. Dzięki odpowiednim zmianom w stylu życia i stosowaniu się do zaleceń lekarskich, można znacząco zmniejszyć ryzyko powikłań oraz poprawić jakość życia pacjentów cierpiących na tę chorobę.